Kaski i hełmy ochronne to bardzo ważny element wyposażenia pracowników fizycznych, który najczęściej spotykany jest na placach budowy, w magazynach oraz wszędzie tam, gdzie zachodzi ryzyko urazu głowy spowodowanego przez przedmioty spadające z wysokości. Dlatego trzeba dołożyć wszelkich starań, aby kaski i hełmy ochronne spełniały wymagane normy, a przed ich użyciem należy upewnić się, że kask jest sprawny i dopasowany do środowiska pracy oraz rodzaju czynności, jaka będzie wykonywana.

 

Normy dotyczące kasków i hełmów ochronnych

W Polsce obowiązuje kilka europejskich norm dotyczących hełmów i kasków ochronnych. Najważniejsza i najbardziej powszechna jest norma EN397, która zawiera wytyczne dla producentów kasków dotyczące materiałów oraz parametrów technicznych i fizycznych. Zawarte w niej zostały także kwestie związane z testowaniem hełmów ochronnych oraz ich zdolnością do ochrony głowy użytkownika przed spadającymi przedmiotami. Kask spełniający wymagania normy EN397 jest w stanie zapobiegać urazom mózgu oraz czaszki, a także nie ulega deformacjom bocznym.

Wszystkie kaski certyfikowane zgodnie z normą EN397 muszą spełniać następujące wymagania:

• Amortyzacja pionowa
• Odporność na penetrację (przed ostrymi i spiczastymi przedmiotami)
• Odporność na ogień
• Mocowanie paska podbródkowego: pasek podbródkowy zwalnia się przy minimalnej sile 150N i maksymalnej 250N

Dodatkowe specyfikacje dotyczą punktów mocowania ochronników słuchu oraz paska podbródkowego.

Kolejna ważna norma EN50365 obejmuje hełmy izolacyjne przeznaczone do użytku podczas pracy z instalacjami niskiego napięcia. Takie hełmy ochronne muszą zapewniać ochronę przed porażeniem elektrycznym i zapobiegać przepływowi niebezpiecznego prądu elektrycznego przez głowę. Wymagania obejmują:

• Ochrona przed napięciem przemiennym do 1000V lub napięciem stałym do 1500V
• Hełmy izolacyjne nie mogą posiadać żadnych części przewodzących
• Otwory wentylacyjne (jeśli są dostępne) nie mogą dopuszczać do przypadkowego kontaktu z częściami pod napięciem

W Polsce obowiązuje jeszcze norma EN14052 dotycząca hełmów ochronnych, które muszą  spełniać wysokie wymagania oraz zapewniać ochronę przed spadającymi przedmiotami i uderzeniami bocznymi, a także norma EN12492 przewidziana dla kasków dla alpinistów.

 

Hełm ochronny UX-KAS-PHEOS B	Hełm ochronny 3M-KAS-H700C Y	Hełm ochronny 3M-KAS-SECURE B	Osłona twarzy z nausznikami 3M-KAS-WILD P

 

Lista kontrolna dotycząca kasków i hełmów ochronnych

Jeszcze przed rozpoczęciem pracy i przed założeniem kasku ochronnego należy sprawdzić, czy może on zostać w ogóle dopuszczony do użytku. W tym celu trzeba odpowiedzieć na kilka pytań:

• czy kask jest dobrze dopasowany do kształtu i rozmiaru głowy, a także do rodzaju wykonywanej pracy (między innymi czy nie będzie przesuwał się albo spadał podczas pochylania do przodu)
• czy hełm nie posiada uszkodzeń, jest takich jak pęknięcia, zadrapania lub zarysowania
• czy kask nie jest pokryty chemikaliami lub farbami na bazie rozpuszczalników, które mogą wpłynąć na jego wytrzymałość
• czy hełm był prawidłowo przechowywany
• czy kask był używany w inny sposób, niż jego pierwotne przeznaczenie (na przykład czy został użyty do przenoszenia przedmiotów)
• czy ewentualne akcesoria zostały dobrze dobrane i dopasowane

 

Jakie są konsekwencje braku lub złego dopasowania kasków i hełmów ochronnych?

Chyba nikogo nie trzeba przekonywać, że nienoszenie kasku lub włożenie na głowę hełmu, który jest uszkodzony lub przekroczył datę przydatności do użytku, może mieć bardzo poważne konsekwencje. Przede wszystkim będą to urazy głowy oraz czaszki, które mogą prowadzić do wstrząsów mózgu, utraty pamięci, problemów ze wzrokiem i utrzymaniem równowagi, problemów behawioralnych, paraliżu a nawet śmierci.