Podstawową rolą znaków BHP dla substancji chemicznych jest informowanie o istniejących zagrożeniach dla zdrowia lub życia ludzkiego. Ich stosowanie jest ważne w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa pracowników zakładów chemicznych i laboratoriów, a także osób postronnych przebywających na terenach placówek. Warto zatem wiedzieć, w jaki sposób odczytywać oznaczenia niebezpiecznych substancji chemicznych.

 

Piktogramy substancje niebezpieczne

Oznaczenia substancji chemicznych to znaki informacyjne i ostrzegawcze. Powinny znajdować się w każdym pomieszczeniu, w którym występuje chociażby najmniejsze stężenie czynników chemicznych, a także na drzwiach do magazynów składowania chemikaliów. Rozróżniamy następujące oznaczenia substancji niebezpiecznych:

• Piktogramy CLP - są to kwadratowe tablice z białym tłem i czerwonym obramowaniem oraz czarną grafiką. Wskazują na produkty łatwopalne, wybuchowe, utleniające, żrące, niebezpieczne biologicznie oraz toksyczne. Najczęściej spotkać je można na pojemnikach z substancjami chemicznymi oraz na kartach produktów.
• Oznakowanie substancji toksycznych - zawierające informacje o zagrożeniach związanych z kontaktem z konkretną substancją toksyczną oraz informacje o właściwym sposobie obchodzenia się z czynnikiem chemicznym. Karty charakterystyki substancji chemicznych zawierają informacje o stężeniu, rodzaju zagrożenia, środkach ostrożności, sposobie postępowania w razie kontaktu oraz spis niezbędnego wyposażenia ochronnego.
• Karty charakterystyki substancji żrących - informują o stężeniu czynnika chemicznego, występujących działaniach niepożądanych w razie kontaktu oraz sposobie postępowania w razie niewłaściwego użycia substancji. Znak substancji żrącej wskazuje też na niezbędne środki ochrony osobistej.
• Tabliczki z komunikatem uwaga azbest - ostrzegają przed niebezpieczeństwem, jakie niesie wdychanie pyłu azbestowego. Oznaczenia dla azbestu zachowane są w czerwonej i czarnej kolorystyce. Powinny znajdować się we wszystkich zakładach utylizacji azbestu, w których występuje wysokie stężenie szkodliwych pyłów.

 

Produkt łatwopalny	Produkt żrący	Produkt bardzo toksyczny	Produkt zagrażający zdrowiu

 

Oznakowanie substancji niebezpiecznych w transporcie

Naklejki ADR oraz RID dotyczą przewożenia towarów niebezpiecznych środkami transportu kolejowego lub drogowego. Każdy pojazd z ładunkiem składającym się z substancji chemicznych musi mieć odpowiednie oznakowanie.

Naklejki RID obowiązują w transporcie kolejowym i wskazują na środki ostrożności obowiązujące podczas przewożenia towarów. Nalepki RID zawierają informacje o rodzaju substancji niebezpiecznej oraz informacje o właściwym sposobie postępowania podczas transportu. Nalepki ostrzegawcze ADR pozwalają na identyfikację przewożonej substancji poprzez oznaczenia numeryczne oraz kolorystykę. Pomarańczowe znaki ADR wskazują na substancje wybuchowe, czerwone na substancje palne, zielone na substancje niepalne, materiały wytwarzające gaz są oznaczane na niebiesko, a na żółto materiały utleniające.

 

Substancja stwarzająca zagrożenie biologiczne	Kwas solny 33%	Uwaga! Zawiera azbest - krokidolit!

 

Rozporządzenie w sprawie bhp dla substancji chemicznych

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 2016 roku określa czynniki chemiczne jako pierwiastek lub związek chemiczny w stanie, w jakim występuje w przyrodzie lub w jakim został wytworzony, który stwarza określone ryzyko w środowisku pracy. Każdy czynnik chemiczny charakteryzuje się dopuszczalnym stężeniem oraz właściwościami mogącymi powodować szkodę zdrowotną. Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom bezpieczeństwo poprzez wydanie adekwatnej do zagrożeń odzieży roboczej oraz właściwe oznakowanie substancji chemicznych.