Środki ochrony osobistej to szerokie pojęcie, które obejmuje każdy przedmiot lub odzież zaprojektowaną w celu ochrony ich użytkownika przed zagrożeniami. Są one niezbędne w celu zapewnienia pracownikom bezpieczeństwa podczas wykonywania swoich obowiązków służbowych. Każda osoba, która na co dzień pracuje w groźnym środowisku lub też z uwagi na charakter pracy narażona jest na urazy i wypadki, musi zostać wyposażona w odpowiednie środki ochrony.  Niezależnie od tego, czy potrzebna jest ochrona ogólna czy też specjalistyczny sprzęt, warto znać wszystkie rodzaje środków ochrony osobistej.

Środki ochrony osobistej są ważnym elementem środków bezpieczeństwa w każdym miejscu pracy i powinny być stosowane zawsze wtedy, kiedy środki ochrony zbiorowej są niewystarczające lub z jakichś powodów nie mogą zostać zastosowane. Chronią one osoby przed potencjalnymi zagrożeniami, takimi jak narażenie na choroby zakaźne, materiały niebezpieczne i inne zagrożenia fizyczne. Dostępne są różne rodzaje środków ochrony indywidualnej, w zależności od konkretnego zastosowania lub ryzyka. Do najważniejszych i najczęściej stosowanych należą te wymienione poniżej.

 

Ochrona oczu i twarzy

Środki ochrony oczu i twarzy można podzielić na okulary i gogle ochronne oraz osłony twarzy. Okulary ochronne posiadają specjalne oprawki, soczewki ze szkła hartowanego lub tworzywa sztucznego, zauszniki i osłony boczne, które zapewniają ochronę oczu przed umiarkowanymi uderzeniami i cząsteczkami spotykanymi podczas prac takich jak stolarstwo, obróbka drewna czy szlifowanie.

Gogle ochronne można podzielić na kilka kategorii:

• Gogle w winylowej oprawie o miękkiej, giętkiej konstrukcji, które zapewniają odpowiednią ochronę oczu przed wieloma zagrożeniami. Te gogle są dostępne z przezroczystymi lub przyciemnianymi soczewkami i perforowanymi, wentylowanymi lub niewentylowanymi oprawkami.
• Gogle z pojedynczą soczewką zapewniają podobną ochronę jak standardowe okulary ochronne i mogą być noszone z okularami lub soczewkami korekcyjnymi, aby zapewnić ochronę i dobre widzenie.
• Gogle spawalnicze zapewniają ochronę przed iskrami, odpryskami lub rozpryskami metali oraz szkodliwymi promieniami świetlnymi. Soczewki są odporne na uderzenia i dostępne w stopniowanych odcieniach filtracji.

Osłony twarzy zwykle składają się z regulowanego nakrycia głowy i osłony twarzy z przyciemnianego lub przezroczystego octanu, materiałów poliwęglanowych lub siatki drucianej. Osłony twarzy są dostępne w różnych rozmiarach, wytrzymałości na rozciąganie, odporności na uderzenia oraz działania ciepła a także zdolności filtrowania promieni świetlnych. Przyłbice powinny być stosowane zawsze wtedy, gdy cała twarz wymaga ochrony.

 

Ochrona głowy

Środki ochrony osobistej służące do ochrony głowy obejmuje szeroką gamę produktów, od kasków i osłon twarzy po przyłbice spawalnicze i maski oddechowe i są zaprojektowane w celu zmniejszenia ryzyka urazów głowy, nadmiernego hałasu, narażenia na niebezpieczne opary i chemikalia oraz innych zagrożeń.

Kaski i hełmy są najbardziej rozpoznawalnymi rodzajami ochrony głowy i są przeznaczone głównie do ochrony przed uderzeniami przez spadające przedmioty. Wykonane są z wzmacnianego tworzywa sztucznego i posiadają wewnętrzną wyściółkę zapewniającą amortyzację. Występują w różnych kolorach, co ułatwia ich identyfikację przez pracodawców oraz pracowników.

Pracownicy muszą nosić kaski ochronne w dwóch przypadkach: w sytuacji zagrożenia przez spadające przedmioty oraz w przypadku zagrożenia porażeniem prądem.

 

Ochrona rąk

Pracodawcy muszą wybrać i wymagać od pracowników stosowania odpowiedniej ochrony rąk w przypadku narażenia niebezpieczne chemikalia, które mogą powodować oparzenia, wysypki i obrażenia wewnętrzne, skaleczenia lub rany szarpane, otarcia, przebicia, oparzenia termiczne oraz działanie ekstremalnych temperatur.

Wyróżnić można następujące rodzaje rękawic ochronnych:

• Rękawiczki jednorazowe, zwykle wykonane z lekkiego plastiku, mogą pomóc w ochronie przed łagodnymi czynnikami drażniącymi
• Rękawiczki materiałowe są wykonane z bawełny lub mieszanek tkanin. Są one zwykle używane do poprawy przyczepności podczas obchodzenia się ze śliskimi przedmiotami
• Rękawiczki skórzane chronią przed urazami spowodowanymi iskrami lub ocieraniem o szorstkie powierzchnie. Są również używane z izolowaną wkładką podczas pracy z elektrycznością
• Metalowe rękawice siatkowe chronią dłonie przed przypadkowymi skaleczeniami i zadrapaniami. Są powszechnie używane przez osoby pracujące z narzędziami tnącymi lub innymi ostrymi narzędziami.
• Rękawice wykonane z aluminiowanej tkaniny mają na celu izolację dłoni od intensywnego ciepła. Rękawice te są najczęściej używane przez osoby pracujące z materiałami stopionymi
• Rękawice odporne na chemikalia mogą być wykonane z gumy, neoprenu, polialkoholu winylowego lub winylu itp. Rękawice chronią ręce przed substancjami żrącymi, olejami i rozpuszczalnikami

 

Ochrona nóg

Pracodawca musi upewnić się, że każdy pracownik, którego to dotyczy, używa obuwia ochronnego podczas pracy w miejscach, w których istnieje niebezpieczeństwo urazów stóp z powodu spadających lub toczących się przedmiotów, przedmiotów przebijających podeszwę lub w miejscach, gdzie stopy są narażone na porażenie prądem elektrycznym.

Pracownik może zastosować podstawowe buty ochronne, buty ze stalowymi wzmocnieniami, buty neoprenowe lub nitrylowe oraz buty izolujące przed elektrycznością.

 

Ochrona nóg

Utrata słuchu spowodowana hałasem to termin określający uszkodzenie słuchu w wyniku narażenia na nadmierny hałas. Uszkodzenie słuchu spowodowane nadmiernym hałasem w pracy może nie być widoczne przez lata. Utraty słuchu nie można leczyć ani wyleczyć, ale można jej zapobiegać.

Istnieją trzy rodzaje ochronników słuchu:

• Formowane zatyczki do uszu są zwykle wykonane z tworzywa sztucznego lub gumy silikonowej. Są dostępne w różnych kształtach i rozmiarach i zwykle charakteryzują się jednym lub kilkoma żebrami lub konturami.
• Samouformowane zatyczki do uszu są zwykle wykonane z puchu mineralnego lub pianki z tworzywa sztucznego i są formowane lub formowane przez użytkownika.
• Nauszniki są przeznaczone do wielokrotnego użytku i mogą być przeznaczone do noszenia z uprzężą nad lub za głową lub pod brodą. Są na ogół wygodniejsze, ale zwykle zapewniają mniejszą redukcję hałasu, a tym samym mniejszą ochronę niż zatyczki do uszu.